چالش‌ها و راهکارهای بهبود اثربخشی فرآیند ارزیابی اثرات محیط‌زیستی در ایران

 

یکی از اقداماتی که از حدود ۵۰ سال پیش در کشورهای مختلف و در سطح سیاستی برای کمک به حفاظت از محیط‌زیست در پروژه‌های عمرانی و توسعه‌ای مورد توجه قرار گرفت، بحث «ارزیابی اثرات محیط‌زیستی» یا EIA (Environmental Impact Assessment) بوده است. در ایران و از اوایل دهۀ ۷۰ شمسی، این موضوع به یک موضوع جدی در سطح سیاست‌گذاری تبدیل شد و در قوانین برنامه‌های توسعه کشور، به تدریج این موضوع تثبیت و دامنه شمول آن نیز گسترش پیدا کرد. با این حال، تجربه چند دهه استقرار نظام EIA در ایران نشان داده که این نظام با مشکلات بزرگی مواجه است و نه تنها نتوانسته منافع محیط‌زیست را در مقابل پیامدهای ناشی از اجرای طرح‌ها و پروژه‌های بزرگ عمرانی و صنعتی در کشور به شکل مناسب حفظ نماید، بلکه موجب ایجاد نارضایتی در دیگر ذی‌نفعان این موضوع نظیر بخش خصوصی نیز شده است.